Categorie: Geen categorie

Vele jaren geleden, koos ik er bewust voor om niet ( of heel weinig)  in-company te werken. Ik ben als een diesel, heb tijd en ruimte nodig om kwalitatief en vooral ook diepgaand werk neer te zetten. Dat strookte niet echt met de snelheid waarin dingen moeten gebeuren in organisaties, de hypes die gevolgd worden soms, de drukte en de druk om te presteren. Het was de beste keus die ik kon maken, en ik merk, nu ik mijn laatste werkende jaren in ga, dat ik nog meer en nog bewuster kies voor diepgang, ruimte, stilte, kleinschalig, simpel en buiten zijn in de natuur.

La Terra Saggia

Mijn nieuwe project in Italie, La Terra Saggia, een retraite centrum op een prachtige plek in Italie, midden in de natuur, dat ik samen met mijn vriendin en collega Celeste ben gestart is hieruit voortgekomen.
Op deze prachtige plek ontzorgen we mensen volkomen zodat ze ruimte, stilte en schoonheid kunnen ervaren, om op die manier dichter bij hun eigen creativiteit en/of wijsheid te komen. Deze creativiteit en wijsheid is er gewoon, maar door alle drukte en snelheid van deze tijd, kunnen we er nog nauwelijks contact mee maken. Op La Terra Saggia, komen mensen tot de meest prachtige en heldere creatieve uitingen, tot betekenisvolle inzichten. Hier in alle volheid  uiting aan geven maakt mensen zo veel gelukkiger, en het maakt de wereld een stuk mooier en liefdevoller.

Op la Terra Saggia ben ik veel te vinden in onze groentetuin, …in stilte, bewerk ik, plant ik, oogst ik en leef ik veel meer met de seizoenen. Het oogsten van de olijven, we hebben zo’n 275 olijfbomen, is elk jaar weer een feestje. Het geeft enorm veel voldoening om onze olie in de vaten te zien stromen en samen met onze organisch verbouwde groenten te verwerken in onze voedzame maaltijden. Het was hard werken, de eerste jaren, om er de prachtige pek van te maken, die het nu is. Maar met veel plezier gedaan en nog steeds! 

Stilte als een daad van verzet

Binnen Quinx ben ik zeker nog actief, en hier richt ik me vooral op 3 programma’s :
* Vrouw en Impact 
* Leading by Being  
* De Magie van Stilte

Vrouw en Impact, Leading by Being, het zijn al lang bestaande, duurzame  trajecten, waar ik trots op ben dit te mogen aanbieden samen met mijn geweldige collega’s.  Over mijn werk met stilte, een grote liefde van me, wil ik graag wat meer vertellen.

In een wereld die draait om druk, snel, veel en ‘moeten’, is het regelmatig opzoeken en vinden van stilte als een daad van verzet voor mij. In stilte vind ik ruimte om te ademen, te herbronnen en het leven vol bewustzijn te ervaren. Voor mij een noodzakelijke remedie in een tijd die steeds drukker en complexer wordt, maar waarin de simpele kracht van stilte me kan helpen de rust en diepte te vinden die ik zo hard nodig heb en de wereld om me heen met meer helderheid, rust en balans tegemoet te treden.

Eerste stilte-ervaring

Mijn eerste ontmoeting met stilte kwam onverwacht, tijdens een reis door Azie, meer dan 40 (!) jaar geleden. Ik trok een tijdje op met een aardige jongeman, zoals dat kan gaan op verre reizen, en hij kondigde op een ochtend aan dat hij voor 10 dagen in een zenklooster in retraite ging. Het was een beetje uit nieuwsgierigheid, maar vooral om te bewijzen dat ik zoiets ook best zou kunnen, dat ik mee ging. Zonder verwachting, zonder voorbereiding. Ik dook er gewoon in.
Ik was in die tijd nogal een feestbeest.  Ik rookte, ik dronk en vaak kwamen er ook nog wel andere middelen langs, ter stimulatie, ter verdoving of ter verruiming. Alles was me welkom in die tijd. En natuurlijk, ook al reisde ik in principe alleen, ik was vaak in contact met anderen, en er waren veel impulsen en prikkels.

Opbouw van die eerste stilte-week

En toen was er ineens niets meer van dat alles. Niets om me aan vast te houden. Niets om me bij-een te houden.  Er was alleen ik, met mezelf, zonder enige afleiding. 
Om een beeld te schetsen: mannen en vrouwen werden gescheiden, je mocht niet praten en geen oogcontact maken met andere deelnemers. Je mocht niet schrijven, je mocht niet lezen.  Meditatie begon om 4.00 uur in de ochtend en na de lunch van 12.00 uur kregen we niets meer te eten. Er was niets anders dan stilte in een overweldigend mooie natuur.

De worsteling en de geschenken

Ik had het moeilijk die eerste dagen! Moeheid. Chaos in mijn hoofd. Herinneringen die naar boven kwamen. Heftige, soms ongekende gevoelens, allerlei sensaties, angstige beelden, verwarrende dromen. En geen houvast. Er werd me verteld dat ik er maar mee moest ‘zijn’. Dat was totaal nieuw voor me. Geen verdoving, geen oplossing, geen ‘uitpraten’, geen hulp van iemand anders.

Na een paar dagen begon er wat te veranderen. Ik begon verbanden te zien, dingen te doorvoelen, veel meer in het moment te leven. Langzaam maar zeker ging er een nieuwe wereld voor me open. Het was zeker geen wereld van ‘zekerheid’, geen wereld van ‘weten’.  Het was veel meer een wereld van aanwezig, nieuwsgierig zijn, vol verwondering kijkend, voelend. Open voor elk moment. Zonder oordeel, zonder gevecht ( tegen mezelf of de wereld).

En wat als een grote welkome verrassing kwam: Als een bloem die haar bloemblaadjes ontvouwt naar het zachte licht, opende mijn hart  zich voor de eenvoud en de schoonheid die het leven biedt. En er kwam een vrede over me heen die ik niet eerder kende. In die opening, in die verwondering, kon ik liefdevoller naar mezelf, mijn leven en de wereld gaan kijken om van daaruit mijn voeten te gaan volgen, mijn keuzes te maken, mijn contacten aan te gaan.

Antwoord in grimmige tijden

En nu, in deze grimmige, onzekere  tijden  van polaristatie, van dreiging en van geweld, wil ik juist dit als antwoord aanbieden. Op een plek van rust en schoonheid. Waar ons hart zich mag openen, waar we onze ingesleten patronen wat mogen loslaten, waar we mogen ontdekken wat er echt toe doet voor ons. Dat kan ik als tegenpool aan de wereld aanbieden en op die manier een kleine bijdrage leveren. Niet om ons daar te blijven verschuilen….maar vooral om vanuit een diepere, liefdevollere  plek, ons leven, onze projecten en onze relaties op een nieuwe, frisse en authentieke manier op te pakken en onze verantwoordelijkheid daarin te nemen. En zo kunnen we stenen verleggen.

Wat stilte ons kan brengen 

1. Innerlijke rust vinden: Stilte kan een welkome ontsnapping bieden van de constante ruis. Wanneer we de tijd nemen om stil te zijn, als we de drukte van de buitenwereld loslaten, kan alles in ons tot rust komen. Hoofd, lichaam, onze innerlijke wereld. Het is als een re-set, zodat we ons kunnen richten op wat echt belangrijk is.

2. Bewustzijn en helderheid: Stilte creëert ruimte voor reflectie. Het helpt ons om meer bewust te zijn van onze gedachten, emoties en verlangens. Door momenten van stilte in te bouwen, kunnen we onszelf beter begrijpen en leren hoe we effectiever en meer authentiek kunnen reageren op de wereld om ons heen. In plaats van op de automatische piloot te leven, kunnen we met heldere blik keuzes maken, in lijn met onze waarden.

3. Creativiteit stimuleren: In de stilte ligt de vruchtbare grond voor nieuwe ideeën. Het geeft ons de kans om creatief te zijn. We hebben  ruimte om te mijmeren, nieuwe verbanden te leggen en innovatieve oplossingen te bedenken. Stilte is vaak de bron van inspiratie voor kunstenaars, schrijvers, wetenschappers en iedereen die behoefte heeft aan ruimte om te creëren.

4. Verminderen van stress: Het overmatig omgaan met prikkels, zoals sociale media, werkdruk en voortdurende communicatie, verhoogt de cortisolspiegel en zorgt voor chronische stress. Stilte heeft het tegenovergestelde effect: het verlaagt de hartslag, vermindert de spanning in het lichaam en helpt het zenuwstelsel te kalmeren. Door bewust de stilte in te gaan,  kunnen we beter omgaan met stressvolle situaties en onze veerkracht versterken.

5. Verbinding met jezelf: Stilte maakt het mogelijk om diep in contact te komen met onszelf. Het is in deze momenten van rust dat we ons kunnen afstemmen op onze diepste behoeften, onze intuïtie kunnen volgen en voelen wat we werkelijk willen in het leven. Het biedt ons de ruimte om innerlijke wijsheid te ontwikkelen en zelfzorg te praktiseren, wat bijdraagt aan een gevoel van voldoening en welzijn.

6. Diepere verbinding met anderen: Stilte kan ook onze relaties verbeteren. Wanneer we stilte omarmen, kunnen we meer aandachtig en aanwezig zijn voor anderen. Het luisteren zonder oordeel, zonder altijd een reactie paraat te hebben, kan de kwaliteit van communicatie en verbinding verdiepen. We leren in plaats van te praten, gewoon te zijn – wat de basis legt voor echte intimiteit.

Mijn stilte aanbod :

1. Stilte-dag : 
Een paar keer per jaar bied ik een stilte-dag aan. Voor hen die willen vertragen, verstillen, verdiepen. Waar je hoofd tot rust kan komen en je hart wakker. 

Data 2025 zijn: 14 mei | 15 december.
Meer info vind je hier. Heb je specifieke vragen stuur mij een mail.
Inschrijven via HRDA door hier te klikken.

De stilte-dagen en -weken worden soms gegeven in samenwerking met Wouter Torfs.

2. De Magie van Stilte :
Een week van stil worden en helemaal tot jezelf komen op de prachtige plek in Italie, midden in de natuur: La Terra Saggia. Voor hen die echt willen ontdekken wat stilte en ruimte kan bieden aan inzicht, rust, helderheid, hernieuwde  inspiratie en commitment.
In deze week kom je zeker los van je patronen, kom je misschien dingen tegen die ongemakkelijk zijn. Maar de structuur en opbouw van de week is niet streng en spartaans zoals bij de ervaring die ik zelf had. De structuur, de discipline die nodig is, de dingen die je gaat tegenkomen, dit alles zal gebeuren in een bad van warmte en liefdevolle aandacht voor wat je nodig hebt. Je hebt een prachtige kamer voor jezelf, met eigen badkamer. Elke dag worden er 3 overheerlijke vegetarische maaltijden voor je klaar gemaakt. Het zal je aan niets ontbreken en alles is erop gericht jouw proces maximaal te ondersteunen.

Data 2025: 18 – 24 mei | 05 – 11 oktober.
Meer info vind je hier. Heb je specifieke vragen stuur mij een mail.
Inschrijven via HRDA door hier te klikken.

Vrouwelijk leiderschap, wat is nodig

Samen met vriendin en collega, Celeste Neelen ben ik al meer dan 10 jaar bezig met het ontwikkelen en faciliteren  van workshops, programma’s,  specifiek voor vrouwen.  Inderdaad vanuit de gedachte dat het belangrijk is dat vrouwen meer uit de verf komen, dat ze meer in hun kracht gaan staan en dat ze meer en meer die kwaliteiten, zo eigen aan vrouwen, gaan inzetten, zowel op het werk, thuis, als in het maatschappelijke leven.…

Maar in onze programma’s proberen we meer dan dat te doen!
We kijken verder!
We kijken dieper!

 We geven veel aandacht aan wat er nodig is om vrouwelijk potentieel voller in te brengen!
Wat heb je nodig om je kwaliteiten voller in te kunnen zetten?
Wat is er nodig om vanuit wie je ten diepste bent te bewegen in deze wereld?
Wat is er nodig voor vrouwen om meer impact te hebben?
Wat is er nodig om een klimaat te creëren waarin we kunnen floreren?

Wat is het probleem en hoe pakken we het aan?

En alle antwoorden die we krijgen op deze vragen verwijzen naar de nood voor een Revolutie!!
“Problemen kunnen niet opgelost worden op het niveau waarin ze bestaan” Dit wordt vaak beweerd en het klopt ook. Om duurzaam te veranderen is het bijna altijd nodig om out of the box te gaan denken en bewegen, om een wezenlijke ‘shift’ te maken, vanuit een nieuw narratief. Zo ook hier.

Het is een probleem dat vrouwelijke kwaliteiten nog steeds minder gezien, gehoord en gewaardeerd worden in onze huidige manier van denken, werken en leven. Het is een probleem dat vrouwen daarom nog harder hun best gaan doen, nog harder gaan werken om te voldoen aan de eisen die onze huidige maatschappij stelt. Het is een probleem dat hierdoor de burn-out cijfers onder, met name jonge vrouwen, de pan uit rijzen.

Het is een probleem.
En de belangrijke les die we leren : Het is niet op te lossen door nog harder ons best te doen, nog harder te gaan werken. Want dat zorgt ervoor dat we te vaak moe zijn. Leeg, uitgeblust, opgebrand. En het meest pijnlijke en verdrietige is dat we daardoor steeds verder verwijderd raken van ons eigen lijf, ons eigen ‘aanvoelen’, onze intuïtie, ons dieper weten. En dat we hierdoor dus juist die waardevolle kwaliteiten en talenten niet meer kunnen aanboren.

Dus ja, vrouwelijk leiderschap, nodig en zeer gewenst. Maar, om daar toe te komen, is het volgens mij echt onontkomelijk om eerst en vooral de moed te hebben om onze  huidige manier van werken  en leven in vraag te stellen. Om uiteindelijk andere keuze’s te maken en niet meer mee te doen in hoe we het nu al jaren doen. Het in stand houden van  een klimaat waarin productiever, drukker, meer en sneller de maat is. Om echt uit de verf te komen als vrouw, om diepgang, vertraging en verbinding te vinden en te creëren, is het absoluut nodig om vanuit een ander ritme te gaan werken en leven…Vanuit een meer ‘eigen’ en natuurlijk ritme. En ik ben ervan overtuigd dat dit authentiekere ritme trager is dan wat het huidige klimaat dicteert!

Moed en uitnodiging

We gaan veel moed nodig hebben.
Moed, om niet meer mee te doen.
Moed om te stoppen.
Moed om te ontdekken wat we echt nodig hebben.
Moed om niet meer aan alle verwachtingen te voldoen.

Voor vrouwen en de inzet van meer vrouwelijke kwaliteiten betekent dit dan ook allereerst te leren ontspannen en ruimte te maken. Zonder ontspanning, zonder ruimte voor (en binnen-in)  onszelf, zijn we gewoonweg niet op ons best.

 Ik nodig daarom alle vrouwen uit, om samen, een revolutie in gang te zetten. Laten we een ander pad gaan bewandelen. Een pad van ruimte en ontspanning. Laten we elkaar daarin gaan helpen en ondersteunen. Zodat we niet alleen staan, maar ons gesterkt voelen door een gezamenlijk verlangen, een gedeelde nood. Om samen, onze voeten, ons verlangen, onze intuïtie te gaan volgen. En van daaruit het beste van ons zelf te geven.

En mannen zijn hierin natuurlijk ook van harte welkom!

Vrouwen kunnen zich inschrijven voor onze 2-daagse Vrouw en Impact
Begeleiding : Anja Hueber en Yannick Lierman
Info : Klik hier of mail anja@quinx.org

A crisis has swept over our planet. As the virus has woven itself into the fabric of society, so have many aspects of our ordinary lives unravelled. We may be in fear about our health and that of our dear ones. We may
have found that our work has ground to a halt. Almost certainly, many of our plans have disintegrated like sandcastles in the oncoming tide. This wind of collective change is probably the strongest many of us in the developed world have felt in our lifetime.
Read more.

Ons (post-)corona aanbod:

Quinx have decided on the following offerings to help people manage these turbulent times.

One of the most important models we use is the 3 stages of development, or stages of ‘growing up’ as we call it. If we do the necessary inner work, our ‘circle of care and compassion’ can grow from egocentric to ethnocentric to worldcentric.
Egocentric refers to ourselves and our immediate family. Essential in these times.
Ethnocentric refers to our primary ‘tribes’ – our company, our nation, our religion.
Worldcentric goes beyond our own tribes to include all tribes, all colors, all nations, all religions

The virus is a worldcentric phenomenon that seeks new solutions on all three levels.
We are being forced to approach the problem in a worldcentric way and we need to look after our own tribes and we need to look after ourselves and family.

Physical distancing YES, social distancing NO – let’s get a lot MORE social and develop a wider circle of care and compassion.

Ons aanbod op het egocentrische niveau is:

Ons aanbod op het ethnocentrisch niveau is:

Ons aanbod op het wereld-centrisch niveau is:

Situatie op Kara Tepe

Kara Tepe wordt door de gemeente gerund en is opgezet voor kwetsbare mensen en gezinnen met kleine kinderen. Er wonen 1220 mensen, voornamelijk afkomstig uit Afghanistan, Syrië, Irak, Iran en Palestina. Omdat er nu zoveel kwetsbare mensen zijn op Lesbos is het een lotje uit de loterij wanneer je hier terecht komt. Iedere familie woont in een isobox (container) met airco en heeft zo een plek om zich terug te trekken. Tentjes zie je hier niet. Een aantal NGO’s werken hier samen om een community gevoel te creëren.

De ingang heeft een 24-uurs receptie bemand door Griekse ambtenaren, die dat met respect voor de bewoners doen. Het eten wordt rondgebracht waardoor mensen niet in een rij hoeven te gaan staan. Tussen de containers verspreid zijn oventjes gebouwd waar mensen op een houtvuur kunnen bakken.

Bij aankomst op Kara Tepe zorgt BWC dat mensen verwelkomd worden. Behalve dat ze daardoor borden, bestek, een thermos en zeep krijgen geven we aandacht en tonen belangstelling. Dat hebben ze lang moeten ontberen. Vergeleken met vorig jaar is hier veel ten goede veranderd. Meer rust, het is schoner en de kleinste kinderen, nog steeds vol trauma, spelen meer met elkaar in plaats van dat ze tegen elkaar vechten. Dat komt omdat er sinds vorig jaar ook voor de kleinsten een opvang is die enige continuïteit en duurzaamheid biedt, i.p.v. dat ze elke week weer opnieuw nieuwe gezichten zien. Voor deze kindjes, met toch al veel hechtingsproblematiek, is dat een fantastische vooruitgang.

Toch heeft ook dit kamp zijn gebreken. Voor grote families tot 12 mensen is een isobox heel krap. Met geluk is er een paar uur per dag elektriciteit. Heel vaak zitten de mensen in de kou. De toiletten staan voortdurend blank vanwege lekkende wasbakken en de paar douches die er zijn, zijn koud. Bij gevoelstemperaturen van – 1 graden geen pretje. Regelmatig zien we muizen en ratten tussen de huizen doorlopen.

Moria

Vergeleken met Moria is Kara Tepe echter een menswaardige plek om tijdelijk te wonen. Moria is opgezet door de staat, wordt gerund door het leger en iedereen, die aankomt op Lesbos moet hiernaartoe om zich te registreren en er in eerste instantie te verblijven. Toen de grenzen nog open waren verbleven de meesten er een paar dagen. Nu sinds 2016 de grenzen op slot zitten, moeten mensen er vele maanden, soms meer dan een jaar ‘overleven’. Sinds januari 2019 is de vluchtelingenstroom op Lesbos weer enorm toegenomen. Terwijl er maar capaciteit voor 3000 is, steeg het aantal naar 10.000 in augustus 2019. Toen barstte het kamp al uit zijn voegen en wisten de Griekse staat en de NGO’s niet hoe ze deze menigte konden voorzien in hun eerste behoeften, laat staan medische of psychische hulp. Nu in januari 2020 zijn de aantallen ont-ploft en zijn er rond de 21.000 mensen. De situatie is dramatisch en traumatiserend! Lees het artikel in the Guardian van 16 januari. Of de noodkreet van de directeur stichting bootvluchtelingen.

Naast de officiële opvanglocatie in Moria, een voormalige gevangenis, ligt een idyllische olijvenboomgaard die verworden is tot een mensonterende, overvolle en vieze plek om te zijn. Aan alles is gebrek. Op elke centimeter staat een tentje, sommigen nog met pallets eronder en gemaakt van stevig plastic, anderen zijn gammele koepeltentjes, lek bij de eerste regenbuien en bezwijkend onder stormachtige winden. Woon je onderaan de heuvel, dan stroomt je tent vol met regenwater of een overgelopen riolering. Overal afval, wat te weinig opgehaald wordt en ongedierte. Sanitaire voorzieningen zijn er nauwelijks. Het is er onveilig, zeker in het donker. Vrouwen durven ’s nachts niet naar de wc. Bij de voedseluitdeling zijn er lange wachtrijen. Hier geen school voor de kinderen. En het gebeurt dat er geen tentjes voor handen zijn : dan slapen mensen op een stuk karton.

We zijn erg geraakt door de omstandigheden waaronder mensen, die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld, moeten leven. Verbijsterend dat we over deze aantallen en de onmogelijke, mensonterende situatie nog maar marginaal iets horen op de gangbare nieuwsmedia. Logisch dat er soms opstandjes uitbreken en onderlinge vetes uitgevochten worden.

Op een van de middagen houden we een opruimactie, met onze handen in het afval. Sommige mensen komen ons bedanken en verontschuldigen zich voor het vuil. Als ze middelen hadden zouden ze het zelf opruimen. We hadden veel meer boosheid en verontwaardiging verwacht

Een boosheid die we zelf wel voelen. Hoe kunnen we dit laten gebeuren? Alle non-argumenten van gelukszoekers verdwijnen als je echt goed kijkt wat hier aan de hand is.
We zien mensen die gewond zijn, veel kinderen (40% zijn kinderen) en vrouwen. In de zogenaamde veilige zone voor alleenstaande vrouwen en minderjarigen die alleen reizen zien we een jongetje, nog geen 10 jaar oud, alleen op de vlucht. Een oude man strompelend op krukken, een plastic zak om zijn voet te beschermen. Het gaat ons aan het hart dat je zo de laatste jaren van je leven door moet brengen. Vluchtend voor oorlog en geweld en dan hier terechtkomen waar je een gezichtloos nummer bent, iemand die er niet mag zijn, en je een mensonwaardige behandeling krijgt. NGO’s luiden de noodklok. Hier moet iets gaan veranderen.

Activiteiten op Kara Tepe

Op Kara Tepe worden de vluchtelingen residents genoemd en zijn er veel residents die vrijwilligerswerk doen. Zo is er het ontbijtteam van residents, de barbershop, de schoonheidssalon, de sportclub, de chai (thee)-shop en de fietsshop.

Wij vanuit Because we carry versterken al deze teams. Om half 8 begint onze dag met het samen maken en uitdelen van het ontbijt. Onder een oppeppend muziekje vullen we de ontbijtzakken en de bolderkarren en gaan we gezamenlijk de verschillende ‘wijken’ in om het ontbijt uit te delen. Ieder van ons krijgt een vaste wijk toebedeeld. Zo leren we de mensen een beetje kennen. De oudere vrouw die elke ochtend op ons wacht met een high five, een hand op haar hart en daarna kushandjes gevend, de meneer die iedere ochtend slaapdronken de deur opendoet en liever nog niet aan de dag begint, de vrouw op wiens gelaat altijd een glimlach doorbreekt, als ze het eten aanneemt, de man die in is voor een grapje, terwijl hij een stoofpotje maakt voor zijn gezin en het kleine meisje wat zorgdraagt dat alle ontbijtzakjes en nootjes naar binnen gebracht worden.

Met de resident vrijwilligers drinken we voor en na het uitdelen van het ontbijt koffie en thee. Hun veerkracht, discipline en soms vrolijkheid raakt ons. Ze zijn er elke dag en steeds weer met goede moed. Iedere week moeten ze afscheid nemen van de Europese vrijwilligers en weer een nieuw team verwelkomen. Op de muziek worden de laatste dansen getoond en de mannen showen trots hun kapsels na een bezoek aan de barbershop. Ook foto’s van familie worden gedeeld.

Na de ontbijtronde worden we verdeeld over de andere teams, zoals de fietsshop, de chaishop, de barbershop, beautysalon of zijn er eenmalige klussen zoals het warehouse ordenen, stoffenpakketten maken voor de vrouwen of nieuwe mensen verwelkomen. Deze activiteiten brengen een dorps- en community gevoel. Er is saamhorigheid en menswaardigheid. Even voor de duidelijkheid : de barbershop, de beautysalon…deze plekken zijn ook niet meer dan een container waar er bijv. met een keteltje water warm gemaakt wordt om haar te wassen. Er zijn enorme wachtlijsten, iedereen wil zich dat kleine beetje, zo goed en kwaad als het kan, verzorgen.. De chaishop, het is een veredelde stalen constructie waar op een vuur grote ketels staan zodat mensen hun thermos kunnen komen vullen om toch iets warms te kunnen drinken.

Because we carry brengt bewust positieve energie. Tijdens de eerste briefing wordt uitgelegd dat het niet de bedoeling is om diepe psychologische gesprekken te voeren. Dit om geen trauma’s op te rakelen. Over een week zijn wij weer weg en komt er een nieuw team.

Alle mensen in het kamp, hebben allemaal met angst voor eigen leven in een bootje gedobberd, zijn huis en haard ontvlucht en hebben de meest gruwelijke dingen meegemaakt. Dus, ondanks de enorme veerkracht die mensen laten zien, het lachen en het dansen: er is groot trauma, groot verlies en verdriet.
Het beeld dat ons bijblijft is een oude vrouw die we ontmoetten. Ze zit in een rolstoel en vraagt hulp voor haar dochter van middelbare leeftijd die zwijgend naast haar moeder zit. Een meisje van 11 vertaalt. De oude vrouw verontschuldigt zich : ‘Het spijt me, mijn gezicht kan niet meer lachen…. Het spijt me..” We schieten vol. Zij verontschuldigt zich bij ons!? Haar benen zwaar ingezwachteld, ze kan niet meer lopen, maar waar ze zich vooral zorgen om maakt is haar dochter. Haar dochter is opgehouden met spreken, ze spreekt al meer dan een jaar niet meer, haar lichaam zit onder eczeem. Ze vraagt hulp, niet voor zichzelf maar voor haar kind, een volwassen vrouw, die zwijgt. Wiens ogen naar binnen zijn gekeerd. Te veel gezien. Het is hartverscheurend. We kunnen niets doen. Behalve haar hand vasthouden, luisteren, er zijn.

Activiteiten op Moria

Sinds kort mogen NGO’s zoals BWC ook activiteiten opzetten op Moria. De twee vrouwen, Claudia en Lisette van BWC doen hier fantastisch werk. Wij zouden niet weten waar te moeten beginnen in deze ellende. Zij zijn begonnen met kleine stapjes die een enorme impact hebben. Een keer per week gaat Lisette hardlopen met de vrouwen uit een bepaalde ‘wijk’. Met een gettoblaster en een swingend muziekje nodigt ze de vrouwen uit om mee te gaan lopen en het werkt. Soms met frisse tegenzin maar op het einde altijd stralend en blij met deze overwinning op zichzelf.
Een middag per week organiseert Lisette een beautysalon voor de vrouwen die alleenstaand zijn en op de ‘veilige’ afdeling zitten. Dan worden zij verwend door ons en krijgen ze een kleine hand- of nekmassage, een gezichtsmasker of worden hun nagels gelakt.

Met vier vrouwen van ons team verzorgen we deze middag. Nadat de eerste vrouw een hand- en nekmassage heeft ontvangen zit er al snel een rij wachtenden. Hun handen vaak koud, hun schouders verkrampt, komt er langzaam iets van ontspanning en warmte. Zonder woorden is er een gevoel van verbondenheid. Ook komt er verdriet omhoog, bij de vrouw die haar moeder heeft verloren, of de jonge vrouw uit Somalië die alleen reist en zich erg eenzaam voelt. Ze heeft haar familie achter gelaten en nu in deze ‘hel’ vraagt ze zich af of het de reis wel waard was.
De middag eindigt in een heuse danspartij waar iedereen met elkaar danst op klanken variërend van het Midden-Oosten, Perzië tot Afrika en westerse popsongs.
Deze veerkracht, plezier kunnen maken ondanks deze barbaarse omstandigheden raakt ons. We weten dat deze week nog maar een begin is. En dat we ons in willen zetten om hier verandering in te brengen. De vluchtelingencrises heeft vele gezichten van vlees en bloed gekregen, waardoor wegkijken geen optie meer is.

Vanwege de Turkije deal en de Dublin-procedure, zien en horen wij niet zo veel meer over deze humanitaire ramp. Het wordt ‘ver’ van ons gehouden. Aanvankelijk daalde de vluchtelingenstroom en leek het te werken. Daar is echter al lang geen sprake meer van. Met meer dan 41.000 vluchtelingen alleen al op Griekse eilanden en de zeer trage asielprocedure in Griekenland zitten mensen als ratten in de val.
Voor alle betrokkenen is het dramatisch. Afgelopen week was er een algemene staking op Lesbos. De bevolking van Lesbos heeft veel gedaan voor de vluchtelingen, ze dachten dat het tijdelijk was. Nu lijden ze eronder en kunnen niet meer. Voor de vluchtelingen werkt het al helemaal niet. Zij zitten te lang vast op het eiland in de meest miserabele omstandigheden. Het is de Europese politiek die deze mensen in de steek laat. Het is in het belang van iedereen, óók van de Europese Unie, om samen tot een oplossing te komen en de vluchtelingen en inwoners van Lesbos hun waardigheid terug te geven.

Lees hier ook het blog van Greet Indesteege over het verloop van onze week.